«سیاستِ‌ تاریخ»؛ طرح‌وارة نیل به سیاست‌گذاری راهبردی برای رشتة تاریخ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

10.22126/tbih.2024.10871.1015

چکیده

تاریخ نه تنها باید "گذشتة انسان" را بازنمایی کند بلکه باید این بازنمایی به گونه‌ای محقق شود که جهت برنامه‌ریزی برای "آیندة انسان" مورد استفاده قرار گیرد. بازنمایی گذشته بدون عنایت به برنامه‌ریزی برای آینده، معنایی جز تاریخ برای تاریخ ندارد و این امر، دانش تاریخ را از توانمند‌‌ترین ظرفیت و انتظاری که از آن  می­ رود، یعنی آینده‌نگری و برنامه‌ریزی، محروم خواهد ساخت. اما نخستین گام در این راه، آینده‌نگری و برنامه‌ریزی نسبت به خودِ رشته تاریخ است. باید پرسید ما از رشته تاریخ چه انتظاراتی داریم و چگونه می‌توانیم این انتظارات را محقق سازیم؟ به جهت اثرگذاری غیر قابل انکاری که هرگونه تلقی نسبت به دانش تاریخ بر سرنوشت و آیندة تمدنیِ ما می‌گذارد، اندیشیدن به "تدوینِ یک راهبرد ملی برای رشتة تاریخ" یک ضرورت است. راهبردی که بتواند در جهت استقلال و ارتقای زیست تمدنیِ ما افق­گشایی کند. "سیاستِ ‌تاریخ" تعبیری است که به این ضرورت اشاره دارد.
این مقاله با اتکا به روش تاریخ‌اندیشانه (اندیشیدن و تأمل در مورد وضعیت تاریخی) در صدد است پاسخی برای این پرسش که "سیاست تاریخ چیست؟" عرضه کند و اهمیت پرداختن به سیاست‌گذاری راهبردی برای تحول در رشته تاریخ را خاطر نشان سازد. ادعا و دستاورد این مقاله این است که وضعیت تاریخی ما ایرانیان پس از انقلاب اسلامی ضرورت بذل توجه هر چه بیشتر به گفتمان تمدن‌سازی در تدوین یک سیاست تاریخِ متناسب با شرایط تاریخی ما را اجتناب‌ناپذیر ساخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

History Policy; Strategic policy making for the field of history

نویسنده [English]

  • Abolhasan Fayaz Anush
Assosaite Professor of history Department of Isfahan University, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Representing the past without considering planning for the future has no meaning other than history for history, and this will deprive the knowledge of history from its most powerful ability that is, foresight and planning. But the first step in this way is forward-looking and planning towards the field of history itself. What should we expect from the field of history and how can we make these expectations come true? In order to have an undeniable impact on the fate and future of our civilization, which the attitude towards the knowledge of history has, it is necessary to think about "developing a national strategy for the field of history". A strategy that will open horizons for independence and promotion of our civilization. This is the meaning of “history policy”.
This article, relying on the historical thinking method (thinking and reflecting on the historical situation), aims to answer the question "What is the History Policy?" The claim and achievement of this article is that the historical situation of Iranians after the Islamic Revolution has made it inevitable to pay more attention to the discourse of civilization in formulating a history policy that fits our historical conditions. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • History Policy
  • Transformation in history
  • National Strategy
  • Civilized life
افلاطون (1368). جمهور. ترجمه فؤاد روحانی، چاپ پنجم، تهران، علمی و فرهنگی.
افلاطون (1366). دوره کامل آثار افلاطون. ترجمه محمدحسن لطفی، [تهران]، خوارزمی.
بارو، جان (1399): تاریخ تاریخ ها. ترجمه حسن افشار، تهران، نشر مرکز.
اندرسون، پِری (1397). فرمان و دیوان؛ سیاست خارجی آمریکا و نظریه پردازان آن. مترجم شاپور اعتماد، تهران، فرهنگ معاصر.
بیهقی، ابوالحسن علی بن زید (1361). تاریخ بیهق. با تصحیح و تعلیقات احمد بهمن یار، تهران، مروی.
چامسکی، نوام (1393). طرحی برای آینده.  اشغالگری­ها، دخالت­ها، امپراتوری و پایداری. ترجمه هانا ناصر‌زاده، تهران، ققنوس.
خیل، پیتر (1372). استفاده و سوء استفاده از تاریخ. ترجمه حسن کامشاد، تهران، علمی و فرهنگی.
دورانت، ویلیام (1397). قهرمانان تاریخ. ترجمه زرین فنائیان، تهران، کتاب پارسه.
فوکو، میشل (1386). ایران روح یک جهان بی روح و 9 گفتگوی دیگر. ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نی.
کالینگ‌وود، ار. جی (1390). اصول تاریخ. ترجمه عبدالرضا سالار بهزادی، تهران. نی.
میناگ، کنت ( 1386). سیاست. ترجمه بهمن دارالشفائی، تهران، ماهی.
هیوز، ھ. استوارت (1369). آگاهی و جامعه. ترجمه عزت­ الله فولادوند، تهران، علمی و فرهنگی.