تبیین بعد سیاسی نظریۀ دفاعی-امنیتی انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی، قم، ایران

10.22126/tbih.2024.10261.1004

چکیده

این مقاله با هدف تبیین بعد سیاسی نظریۀ دفاعی- امنیتی انقلاب اسلامی، از روش داده‌بنیاد مبتنی بر تحلیل محتوا استفاده می‌کند. در این راستا به شیوۀ اسنادی و کتابخانه‌ای به منابع و مبادی انقلاب اسلامی، مراجعه و با تدقیق و تجزیه‌وتحلیل داده‌های به دست آمده نتایج مورد نظر تحصیل شد. بدین‌منظور به‌طور کلی 606 گزاره، 187 شاخص، 58 مؤلفه، 21 اصل و 6 مبنا احصا شد.  در بحث از نتیجه، گزاره‌های نظریه در سطح ملی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبیین گردید که در سطح داخلی ناظر به دفاع و حفظ امنیت جمهوری اسلامی ایران، در چارچوب مرزهای ملی و حفظ مرزبندی‌های ارزشی با سایر نظام‌های معرفتی است. درسطح منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران، یک الگوی همکاری مشترک با کشورهای منطقه را پیش گرفته است، ضمن آن‌که با پذیرش موقعیت ذاتی خود به‌عنوان ام‌القرای جهان اسلام به‌دنبال کاهش نفوذ استکبار جهانی و مبارزه با اسرائیل است. رویکرد این نظام در عرصه‌های فرامنطقه‌ای، انقلابی است که تلاش می‌کند با ایجاد نظم نوین بین‌المللی ساختار ظالمانه و غیرعادلانه فعلی نظام بین‌الملل را با مقاومت، مبارزه، ایجاد بیداری در میان مسلمانان و مستضعفان و دعوت به مبارزه و مقاومت بر هم زند و شرایط را برای برقراری حکومت عدل جهانی فراهم نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the Political Dimension of the Defense-Security Theory of the Islamic Revolution of Iran

نویسندگان [English]

  • Seyyed Amirhossein Baniashraf 1
  • Abbasali Farzandi 2
1 , PhD in Political Sociology, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Assistant Professor of Shahid Mahalati Higher Education Complex, qom, Iran
چکیده [English]

To explain the political dimension of the defense-security theory of the Islamic Revolution of Iran, the present study used the grounded theory method based on content analysis. In this regard, the documentary and bibliographic method was used to study the resources and principles of the Islamic Revolution and then the obtained data were precisely analyzed. A total of 606 themes, 187 indicators, 58 components, 21 principles, and 6 foundations were obtained. In the discussion section, the themes were explained at the national, regional, and trans-regional levels, which, at the national level, were involved with defending and maintaining the security of the Islamic Republic of Iran within the national borders and maintaining value demarcations with other epistemic systems. At the regional level, the Islamic Republic of Iran has adopted the strategy of cooperation with the countries of the region, and while accepting its inherent position as the leader of the Islamic world, it seeks to reduce the influence of global arrogance and struggle against Israel. The approach of this system at the trans-regional level is a revolution that tries to create a new international order to disrupt the current oppressive and unjust structure of the international system through resistance, struggle, and invitation to resistance, and to provide the conditions for establishing global justice

کلیدواژه‌ها [English]

  • Defense-Security Theory
  • Defense-Security
  • Defense
  • Security
  • Islamic Revolution
  • Political Dimension

مراجع

آیت‌الله خامنه‌ای (23/1/1401). از آدرس https://farsi.khamenei.ir/.
آیت‌الله خامنه‌ای (14/6/1392). از آدرس https://farsi.khamenei.ir/.
آیت‌الله خامنه‌ای (28/5/1384). از آدرس https://farsi.khamenei.ir/.
آیت‌الله خامنه‌ای (20/11/1368). از آدرس https://farsi.khamenei.ir/.
آیت‌الله خامنه‌ای (21/2/1370). از آدرس https://farsi.khamenei.ir/.
ارغوانی پیرسلامی، فریبرز (1391). «سیاست دفاعی - امنیتی جمهوری اسلامی ایران در پرتو قانون برنامه پنجم توسعه».  نشریه سیاست دفاعی، سال بیستم، شماره 78، 105-137.
اکبرنژاد، ابوالقاسم، و چشک، کریم (1399). «اولویت‌بندی مؤلفه‌های اثرگذار بر سیاست دفاعی-  امنیتی جمهوری اسلامی ایران».  نشریه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هجدهم، شماره 80، 189-206.
DOI: 20.1001.1.20084897.1399.18.80.9.7
الهی‌نژاد، حسین (1399). «تحلیل مبانی فرهنگ اجتماعی دفاعی- امنیتی در عصر غیبت در پرتو اندیشه مهدویت». نشریه اسلام و مطالعات اجتماعی، سال هفتم، شماره 4، 8-31.
بهادری، علی (1397). «مراحل و شیوه اجرای آن در کارورزی دانشگاه فرهنگیان». پژوهش کیفی داده‌بنیاد، «کدگذاری» و اهمیت، دو فصلنامه راهبردهای نوین تربیت معلمان، سال چهارم، شماره 5، 69-88.
پورشاب، عبدالعلی، و دولتشاه، بهروز (1397). «الگوی اقتدار دفاعی- امنیتی براساس گفتمان حضرت امام خمینی(ره)».  فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، سال دوم، شماره 5، 39-68.
جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹3). بالاترین درجه کفر از دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی. از آدرس https://rasanews.ir/fa/news/230074/، بازدید شده در (۷/3/۱۴۰1).
چهاردولی، عباس و عزتی، امیرحسین (۱۳۹۸). مبانی، اصول و شاخص‌های تعلیم و تربیت منابع انسانی سازمان‌های دفاعی مبتنی بر آموزه‌های دینی. تهران، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
حبیبی‌تبار، حسین و عاملی، منیژه ‌(۱۳۹۱). جایگاه علت غایی در فلسفه اسلامی.  فصلنامه پژوهش‌های اعتقادی-کلامی، سال دوم، شماره۷، ۷۳-۹۶.
حبیبی، نیک‌بخش (1397). «مدل دفاعی- امنیتی ج.ا.ایران متناسب با الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت». پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی، سال یازدهم، شماره 1، 129-156.
حسینی بهشتی، سیدمحمد (1386). ولایت، رهبری، روحانیت. تهران، بنیاد نشر آثار و اندیشه­های شهید دکتر بهشتی.
خسروپناه، عبدالحسین (۱۳۹۳). مقایسه هستی‌شناسی و انسان‌شناسی انقلاب ایران با نظریه اسکاچ پول. از آدرس 1380890https://rasekhoon.net/article/show/، بازدید شده در (۱۰/۵/۱۴۰۰).
دوورژه، موریس (۱۳۵۴). اصول علم سیاست. مترجم ابوالفضل قاضی شریعت پناهی، تهران، نشر.
دهخدا، علی اکبر (1373). لغت نامه دهخدا. تهران، دانشگاه تهران.
سبزواری، ملاهادی (۱۴۱۷ق). شرح منظومه. تهران، ناب.
سعیدی‌مهر، محمد (1393)، آموزش کلام اسلامی. ج2، قم، طه، نشر الکترونیک فیدیبو.
سقزچی، محمدابراهیم (1399). تبیین کرسی‌های نظریه‌پردازی در حوزه دفاعی- امنیتی. تهران، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی.
صدرا، علیرضا (1394). «سیاست متعالی و تعالی سیاسی؛ برترین گزینه جایگزین سیاست سکولاریسم». فصلنامه سیاست متعالیه، دوره دوم، شماره 4، 27-42.
عالم، عبدالرحمن (1388). بنیادهای علم سیاست. تهران، نشر نی.
عسکری، ابی‌هلال (۱۴۱۲ق). الفروق اللغویه. قم، مؤسسه نشر اسلامی.
فراستخواه، مسعود (1400). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تاکید بر «نظریه‌ بر پایه گراند تئوری». تهران، آگاه
فراهیدی، خلیل (۱۴۱۰ ق). العین، تحقیق: مهدی، مخزومی، قم، دارالهجره.
فرزندی، عباسعلی، و روشن‌روان، الله‌بخش، و پروینی، میثم (1400).  تبیین بعد فقهی- حقوقی نظریه دفاعی- امنیتی جمهوری اسلامی. دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
فرزندی، عباسعلی، و روشن‌روان، الله‌بخش، و جمشیدی، محسن (1400). تبیین بعد سیاسی نظریه دفاعی امام خمینی(ره). دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
فرزندی، عباسعلی، و روشن‌روان، الله‌بخش، و سلیمانی ملکان، حامد (1400). تبیین بعد فرهنگی- اجتماعی نظریه دفاعی امام خمینی(ره). دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
فرزندی، عباسعلی، و روشن‌روان، الله‌بخش، و موسلی، مهدی (1399). تبیین بعد سیاسی نظریه امنیتی انقلاب اسلامی. دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
قیصری، نوراله، و خضری، احسان (1395). «سیاست دفاعی نظام جمهوری اسلامی ایران: بررسی اسناد کلان». فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره 37، 557-74.
گروه نویسندگان (۱۳۵۸). ایدئولوژی رهبری و فرآیند انقلاب اسلامی. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
گلدستون، جک (۱۳۷۹). انقلاب.  فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، مترجم آسیه حائری یزدی، دوره۸، شماره۲۶، ۲۵۳-288.
میرحسینی، سیدمحسن، و پوراصل رحیم، و قیمی بشنو، فاطمه (1397). مؤلفه‌های اندیشه‌های دفاعی آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله‌العالی) (در بعد منطقه‌ای و بین‌المللی)». دوفصلنامۀ سیاست و روابط بین‌الملل، سال دوم، شماره 4، 121-143. DOI: 10.22080/JPIR.1970.2120
میرمحمدی، سید جمال (1398). مبانی، اصول و شاخص‌های تعلیم و  تربیت منابع انسانی سازمان‌های دفاعی مبتنی بر آموزه‌های دینی. تهران، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی.
مطهری، مرتضی (1390). مجموعه آثار شهید مطهری. ج3، تهران، صدرا.
مظاهری، علی‌ا‌کبر (۱۳96). راهنماشناسی. دسترسی از آدرس https://rasekhoon.net/article/show/1304750، بازدید شده در (4/3/1400).
منصوریان، یزدان (1386). گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد؟ ویژه‌نامه همایش علم اطلاعات و جامعه اطلاعاتی، اصفهان، دانشگاه‌ اصفهان‌.
منصوری لاریجانی، اسماعیل(۱۳۹۷). مبانی معرفت شناسی امنیت و دفاع، تهران. دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات اهبردی.
موسوی خمینی، روح‌الله (1389). صحیفه امام خمینی(ره). اجلاد مختلف، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
میرزایی، رضا (۱۳۹۵). ویژگی‌های انسان‌شناسی دینی در خسروپناه. عبدالحسین، انسان شناسی اسلامی، قم، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها.
میرمدرس، سید موسی (۱۳۸۷). جامعه برین. قم، انتشارات دلیل.
وکیلی، محمدحسن (1399). راهنماشناسی. مشهد، مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی؛ نشر الکترونیک طاقچه.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار